76 lat temu 45 mieszkańców wsi Nowa Ruda zostało wywiezionych do niemieckich obozów koncentracyjnych. Była to zemsta Niemców za ataki oddziału partyzanckiego Stanisława Karolkiewicza “Szczęsnego”
W rocznicę tych wydarzeń Wicestarosta Kolneński, Karol Pieloszczyk i członek Zarządu Powiatu, Tomasz Chojnowski wzięli udział w uroczystościach przy pomniku, który ma upamiętniać wydarzenia z lipca 1944 roku.
Uroczystości poprzedziła polowa msza święta. W kazaniu ksiądz Marcin Zieziula przypomniał, jak ważna jest pamięć o przeszłości i o tych wydarzeniach. Apelował też do wiernych o odpowiedzialność za Kraj:
„Polska, aby żyła w nas, aby nie umarła, nie zatraciła swojej niepodległości, musimy uczyć się miłości do niej i do siebie nawzajem. Miłości braterskiej, miłości brata i siostry, miłości rodaków, Polaków jakimi jesteśmy”.
Przed mszą, Wicestarosta Kolneński, Karol Pieloszczyk, razem z mieszkańcami miejscowości Cieloszka złożył kwiaty miejscu, które upamiętnia wywiezienie blisko 400 osób z tej i innych miejscowości do niemieckich obozów koncentracyjnych
Rys historyczny wydarzeń rocznicowych
Powodem wywózki był ciąg wydarzeń mających swój początek 17 lipca 1943 roku. W tym dniu Niemcy spacyfikowali wieś Krasowo-Częstki w powiecie Wysokie Mazowieckie. Zamordowali około 247 osób, w tym kobiety i dzieci, zabrali wszelkie mienie, domy spalono, a teren zaorano.
Oddział partyzancki Stanisława Karolkiewicza „Szczęsnego” w odwecie m.in. za pacyfikację wsi Krasowo-Częstki wkroczył w nocy z 14 na 15 sierpnia 1943r. do leśnictwa Krummenheide i wsi Turoscheln (Mittenheide tzw. pruska Turośl obok Pisza) w Prusach Wschodnich. Na skutek działań zbrojnych został zabity funkcjonariusz NSDAP. Zginęło również wielu cywili,w tym dzieci i starcy. W odwecie Niemcy wywieźli kilkadziesiąt osób z okolicznych wsi do obozów koncentracyjnych.
Ponad rok po tym wydarzeniu od 30 czerwca do 2 lipca 1944 roku Niemcy ponownie dokonali aresztowań. Odkryli, że sprawcami odwetu z 14 sierpnia 1943r byli mieszkańcy z polskiej Turośli. Aresztowano 11 osób i przewożono kolejką z Turośli do Myszyńca. 3 lipca 1944r. więźniów uwolniono doprowadzając do wykolejenia parowozu, a konwojujących 4 żandarmów zabito.
Śmierć żandarmów zapoczątkowała kolejne represje. Niemcy 8 lipca 1944 roku przeprowadzili obławę w rejonach wsi: Kozioł, Szablaki, Turośl, Cieloszka, Leman, Nowa Ruda, Wanacja, Cieciory i Popiołki. Aresztowano około 400 osób, które w większości zostały wywiezione do obozów koncentracyjnych – według zasady 100 Polaków za jednego zabitego Niemca. Ze wsi Nowa Ruda wywieziono 45 osób.
W 1943 roku hitlerowcy przeprowadzili wiele akcji terrorystycznych na ziemiach wschodnich przedwojennego Państwa Polskiego. Represjonowano w celu zastraszenia i zniechęcenia do stawiania oporu władzom hitlerowskim.
Było tego kilka przyczyn: pod koniec 1942 roku zaczęły się pierwsze niemieckie niepowodzenia na frontach (Afryka Północna, Stalingrad). Jednocześnie Armia Krajowa nasiliła swoją zbrojną działalność na terenie całego kraju.
