Wraz z wiosną budzi się flora i fauna. Z zimowego letargu obudziły się też kleszcze, które bardzo aktywnie szukają żywiciela. Spacery i aktywne formy wypoczynku na świeżym powietrzu zwiększają ryzyko pokłucia przez kleszcza. Zakażone kleszcze mogą przenieść na człowieka boreliozę, lub kleszczowe zapalenie mózgu.
Województwo podlaskie jest terenem endemicznym występowania tych chorób. W powiecie kolneńskim od kilku lat obserwuje się tendencje zwyżkową jeśli chodzi o zachorowania na boreliozę i tak: w 2017 roku stwierdzono 9 przypadków boreliozy; w 2018 - 16 przypadków, a w roku 2019 już 27 przypadków zachorowań. Wśród powyższych zachorowań największą grupę zawodową stanowią rolnicy. Ukłucia przez kleszcza nie wolno bagatelizować. Samo ugryzienie kleszcza nie powoduje bólu, swędzenia oraz podrażnienia, dlatego po każdym spacerze w lesie, na łące lub parku należy dokładnie przyjrzeć się swemu ciału.
Trzy obszary najbardziej narażone na ugryzienie kleszcza:
- Obszar I: pachwiny, pośladki, pachy i wnętrze ramion. Ponadprzeciętna częstotliwość ukłuć u dorosłych i dzieci.
- Obszar II: głowa i szyja dziecka są miejscami, które kleszcz atakuje najczęściej, podczas gdy u dorosłych stwierdza się bardzo niewiele pokłuć w tym obszarze.
- Obszar III: zagłębienie pod kolanem. U dorosłych i dzieci ukłucia kleszczowe w tym miejscu są równie częste.
Najczęstsze pytania dotyczące kleszczy:
Jak mam się chronić przed kleszczami i KZM?
- Unikaj miejsc gdzie mogą przebywać kleszcze (krzaki, trawy),
- Odpowiednio się ubieraj (szczególnie osłaniaj stopy i łydki),
- Stosuj repelenty,
- Oglądaj skórę i zmieniaj ubranie tuż po przyjściu z lasu,
- Zadbaj o szczepienie przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu
Kiedy w ciągu roku kleszcze są niebezpieczne?
Kleszcze są aktywne od temperatury 7 stopni Celsjusza. W Polsce „główny sezon kleszczowy” zwykle zaczyna się wiosną, a kończy późną jesienią. Jednak w latach, gdy zimy są łagodniejsze, sezon ten może się zacząć w styczniu i trwać do grudnia, czyli przez cały rok.
Gdzie żyją kleszcze?
Kleszcze występują w całej Europie. Wolą zamieszkiwać na skrajach lasów, puszcz i polan, ale także w miejskich parkach czy ogrodach. Często wybierają ścieżki i trakty którymi przemieszczają się zwierzęta i ludzie.
Skąd mogę wiedzieć, czy kleszcz, który mnie pokłuł, był zainfekowany?
Najbardziej znany objaw infekcji pojawiający się po pokłuciu przez kleszcza to rumień w kształcie okręgu, który pojawia się dookoła miejsca pokłucia (rumień wędrujący). To typowy znak, że zostałeś zakażony krętkami borrelii. Nie występuje w przypadku infekcji KZM. Ponadto są również ogólne objawy wskazujące na infekcję: chorzy skarżą się na objawy grypopodobne, jak senność, gorączka, ból głowy i trudności z koncentracją.
Pokłuł mnie kleszcz. Jak się zachować? Czy powinienem iść do lekarza?
Po zauważeniu kleszcza natychmiast delikatnie go usuń używając kleszczołapki lub pęsety, a miejsce ukłucia zdezynfekuj. Nie smaruj kleszcza żadną substancją aby nie zwiększyć ryzyka zakażenia. Udaj się do lekarza gdy usunięcie kleszcza sprawia ci trudność lub jeśli doświadczasz objawów podobnych do grypy jak senność, gorączka lub ból głowy. Bezzwłocznie udaj się do lekarza, gdy zauważysz rumień w kształcie okręgu, który pojawia się dookoła miejsca pokłucia. Może to znaczyć, że zostałeś zakażony krętkami borrelii . Bądź ostrożny! Mogą minąć trzy tygodnie lub więcej, nim objawy infekcji staną się zauważalne. Z tego powodu musisz pamiętać o możliwości pojawienia się objawów jeszcze przez długi czas.
Jakie kierunki wakacyjne są obarczone szczególnie wysokim ryzykiem bycia pokłutym przez kleszcze?
Ryzyko zachorowania zależy od regionu, ale także od rodzaju aktywności. Regiony uważane za endemiczne dla KZM i boreliozy znajdują się w północno-wschodniej Polsce i na Mazurach, jednak przypadki tych chorób raportowano w większości województw w Polsce. Na pokłucie przez kleszcza naraża nas biwakowanie, jazda rowerem, spacer po lesie zbieranie grzybów i jagód, bieganie, piesze wycieczki oraz przebywanie w miejscach gdzie roślinność sięga tylko do kostek lub kolan.
