W Narodowym Dniu Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” czcimy bohaterów, którzy po II wojnie światowej z bronią w ręku przeciwstawili się narzuconej władzy komunistycznej.
Uroczystości zorganizowane w dniu 1 marca są wyrazem hołdu dla żołnierzy drugiej konspiracji za świadectwo ich męstwa, niezłomnej postawy i przywiązania do tradycji niepodległościowych.
1 marca to data symboliczna. Historycznie nawiązuje ona do 1 marca 1951 r. Tego dnia w więzieniu na warszawskim Mokotowie wykonano wyrok śmierci na siedmiu członkach niepodległościowego i antykomunistycznego IV Zarządu Głównego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” z Łukaszem Cieplińskim na czele.
Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” spełnia także ważną rolę edukacyjną. Przypomina o postaciach i wydarzeniach, które komunistyczna cenzura skazała na zapomnienie.
Powojenna konspiracja niepodległościowa była najliczniejszą formą zorganizowanego oporu polskiego społeczeństwa wobec reżimu komunistycznego. Przeciwko władzy występowali uczniowie zrzeszeni w podziemnych organizacji młodzieżowych – łącznie ok. 20 tys. młodych ludzi. W zbrojnym podziemiu działało nawet 200 tys. osób zgrupowanych w oddziałach o różnej orientacji. Kolejnych 20 tys. walczyło w tzw. partyzanckich „oddziałach leśnych”. Kilkaset tysięcy osób zapewniało łączność, aprowizację, wywiad i schronienie.
Najsłynniejsi Żołnierze Niezłomni to:
- Danuta Siedzikówna (ps. „Inka”) – sanitariuszka i łączniczka 5. Wileńskiej Brygady AK. W śledztwie odmówiła składania zeznań obciążających żołnierzy Brygady. Została rozstrzelana w sierpniu 1946 roku.
- Witold Pilecki– we wrześniu 1940 roku dobrowolnie przedostał się do KL Auschwitz, by zbierać informacje na temat jego funkcjonowania. Do czasu ucieczki w 1943 roku był głównym organizatorem konspiracji w obozie. Walczył w Powstaniu Warszawskim, a po jego upadku podjął się budowy w okupowanym kraju siatki wywiadowczej działającej dla rządu Rzeczpospolitej na uchodźstwie. Skazany na śmierć przez władze Polski Ludowej. Wyrok został wykonany 25 maja 1948 roku.
- August Emil Fieldorf (ps. „Nil”)– generał brygady Wojska Polskiego, dowódca Kedywu Armii Krajowej. W latach 1940-1945 działał w konspiracji. Wydał rozkaz likwidacji generała SS Franza Kutschery. Po wojnie aresztowany przez NKWD pod fałszywym nazwiskiem i nierozpoznany został wysłany do obozu pracy. Po ogłoszeniu obietnicy amnestii w 1948 roku podał swoje prawdziwe nazwisko i uzyskał potwierdzenie służby wojskowej. W rezultacie został aresztowany przez UB i po fikcyjnym procesie skazany na śmierć. Wyrok wykonano 24 lutego 1953 r. w Warszawie.
Źródło: MEN
