Wiosna oraz miesiące letnie sprzyjają częstszemu korzystaniu z form wypoczynku na świeżym powietrzu w parkach i lasach oraz noszeniu lżejszego ubioru. Zwiększa się tym samym ryzyko pokąsania przez kleszcze, które mogą przenosić groźne dla zdrowia bakterie, wirusy i pierwotniaki.
Gdzie można spotkać kleszcze?
Kleszcze występują na terenie całej Polski, szczególnie w miejscach wilgotnych i obfitujących w roślinność. Lubią żyć w miejscach porośniętych trawą lub krzewami i tam najczęściej uprzykrzają nam życie. Wiszą na źdźbłach trawy i na spodzie liści - z tego powodu są niewidoczne. Żywią się krwią zwierząt i ludzi.
Kleszcze mogą przytwierdzać się do różnych części ciała człowieka, często do ukrytych i owłosionych (np. pachy, pachwiny). Małe rozmiary kleszczy i obecność w ich ślinie substancji znieczulających sprawiają, że mogą być one niezauważone przez człowieka w czasie żerowania.
Aktywność kleszczy rozpoczyna się najczęściej wczesną wiosną i trwa aż do późnej jesieni. Co ciekawe, zwiększa się wraz z rosnącą temperaturą i wilgotnością otoczenia.
Jak chronić się przed kleszczami?
Ryzyko kontaktu z kleszczami można ograniczyć poprzez noszenie długich spodni, koszul z długim rękawem, stosowanie preparatów odstraszających tzw. repelentów. Większość z nich ma postać olejków, emulsji, aerozoli i płynów, jednak coraz częściej można spotkać repelenty w postaci plastrów lub bransoletek zwierających olejki eteryczne. Repelenty są produktami biobójczymi i podlegają obowiązującym przepisom: ustawy z dnia 9 października 2015 r. o produktach biobójczych i rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 528/2012 z dnia 22 maja 2012 r. w sprawie udostępniania na rynku i stosowania produktów biobójczych. W myśl art. 29 rozporządzenia 528/20212 i art. 5 ustawy o produktach biobójczych, na podstawie których, udostępniane na rynku i stosowane na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej mogą być tylko produkty biobójcze, na które wydane jest odpowiednie pozwolenie i produkty te podlegają wpisowi do Wykazu Produktów Biobójczych dostępnego na stronie Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych pod linkiem http://bip.urpl.gov.pl/pl/biuletyny-i-wykazy/produkty-biob%C3%B3jcze
Repelenty nieposiadające pozwolenia niezależnie od ich postaci mogą nie mieć działania odstraszającego owadów, a nawet jeśli ich działanie jest skuteczne, to ich stosowanie może stwarzać zagrożenie dla życia i zdrowia. Szczególną uwagę należy zwrócić na produkty nabywane w sklepach internetowych i platformach e-commerce, a także w nieoficjalnych kanałach dystrybucji i od podmiotów nieprowadzących oficjalnej działalności gospodarczej.
Należy również pamiętać, by po wizycie w lesie lub innym miejscu bytowania kleszczy dokładnie obejrzeć całe ciało. Ważne, by wstępne oględziny wykonać jeszcze przed wejściem do domu. Kleszcze przyniesione w ubraniu potrafią przeżyć w domowych warunkach wiele miesięcy. Następnie należy obejrzeć również zakryte części ciała, przejrzeć włosy u dzieci. Po zauważeniu kleszcza, należy jak najszybciej go usunąć.
Państwowa Inspekcja Sanitarna przypomina, że jak najwcześniejsze usunięcie kleszcza znacząco zmniejsza ryzyko ewentualnego zakażenia. Ocenia się, że nawet jeśli kleszcz był zakażony, to w przypadku usunięcia go ze skóry do 12 godzin od momentu ukąszenia – liczba krętków boreliozy, która przedostanie się do organizmu człowieka będzie zbyt mała, aby spowodować zakażenie.
Jeżeli pojawią się niepokojące objawy:
- osłabienie,
- ból głowy,
- gorączka,
- ból mięśni
- pierścieniowate zaczerwienienie skóry wokół ukąszenia
należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem!
Choroby przenoszone przez kleszcze.
Choroby przenoszone przez kleszcze są ważnym i narastającym problemem epidemiologicznym i klinicznym na świecie i w Polsce. Do zachorowań najczęściej rozpoznawanych w Polsce należą borelioza oraz kleszczowe zapalenie mózgu.
Zakażenie boreliozą w pierwszej fazie przebiega bezobjawowo. Widoczne objawy w postaci okrągłego lub owalnego rumienia o czerwonym zabarwieniu mogą pojawić się w ciągu kilku tygodni od ugryzienia. Objawy te są niebolesne, zmieniające się wraz z upływem czasu aż do całkowitego zniknięcia. Zakażeniu towarzyszyć mogą również objawy grypopodobne oraz senność czy zaburzenia równowagi.
Każde podejrzenie zakażenia należy skonsultować z lekarzem. Boreliozę leczy się terapią antybiotykową wyłącznie pod kontrolą specjalisty. Jeżeli u chorego nie występuje typowy rumień wędrujący, rozpoznanie boreliozy wykonuje się poprzez badanie krwi.
Kleszczowe zapalenie mózgu może przebiegać bezobjawowo, łagodnie lub ciężko, prowadząc do kalectwa, a nawet śmierci. Objawy kleszczowego zapalenia mózgu występują dwuetapowo: w pierwszych tygodniach od ugryzienia mogą pojawić się objawy przypominające grypę (gorączka, bóle mięśni). Po kilku dniach od ustąpienia pierwszych symptomów dolegliwości wracają, dodatkowo towarzyszyć im mogą jeszcze inne, tj. nudności, utrata przytomności czy zespół zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych.
Zabezpieczeniem przed kleszczowym zapaleniem mózgu jest szczepienie, które uodparnia nasz organizm na tę chorobę. Warto je wykonać zimą lub wczesną wiosną, przed pierwszym wzrostem aktywności kleszczy.
Promocja Zdrowia PSSE Kolno
Higiena Pracy PSSE Kolno
